Nie będzie to kolejny z kolei opis tego gatunku. Będzie to post o tym o czym wielu zapomina, wielu nie zdaje sobie sprawy, wielu nie traktuje poważnie.
Rzecz będzie o agamie brodatej (Pogona vitticeps) - jest to stosunkowo popularny gatunek jaszczurki, średniej wielkości (w zależności od płci i odmiany dorastający do 45-60cm z ogonem), potrafiący oswoić się z człowiekiem, tani, stosunkowo nie wymagający...
Właśnie - stosunkowo nie wymagający a co za tym idzie jego nawet najbardziej podstawowe wymagania są częstokroć bagatelizowane. O czym mówimy? Mówimy tu o wielkości terrarium, oświetleniu, diecie itd.
Wymiary terrarium dla Pogona vitticeps
To rzecz bagatelizowana bardzo często. Niestety błędy kolejnych posiadaczy tych jaszczurek są powielanie przez złe informacje podawane w wielu opisach - nawet jeśli autorzy tych opisów wydają się być specjalistami w danej dziedzinie. Myśląc o konstrukcji terrarium dla tych agam należy brać pod uwagę to, że są to jaszczurki dzienne i bardzo aktywne. Oprócz charakterystyki tych zwierząt należy brać pod uwagę aspekty czysto techniczne - wymiary wewnętrzne terrarium zawsze są mniejsze od wymiarów zewnętrznych(a to właśnie wymiary zewnętrzne są podawane), cenne miejsce w terrarium zabiera niezbędny wystrój potrzebny dla tego gatunku, najlepiej aby amplituda i gradient temperatur były dość zróżnicowane - w małych terrariach jest to trudne do osiągnięcia, w małych terrariach nawet pustynnych tworzy się zaduch - wpływa to negatywnie na zdrowie zwierzęcia; przepływ powietrza musi być swobodny a oto łatwiej w dużym terrarium. Agamy mogą być trzymane w grupce jednak gdy mamy za małe terrarium to nawet małe jaszczurki nie są w stanie zejść sobie z oczu choćby na chwilę. To i wiele innych argumentów przemawia za tym, że zwierzęta te wymagają przestronnych zbiorników. W małych ciemnych terrariach są często apatyczne, znudzone, ich odporność spada. W pewnym sensie sprawdzi się tu zasada, że im większe terrarium tym jest lepsze. Ale od czego zacząć? Optima zaczynają się od:
150x80x80cm/160x80x80cm - takie terrarium będzie początkiem optimum dla 1 dorosłego osobnika agamy brodatej.
200x80x80cm - takie terrarium będzie początkiem optimum dla 2 dorosłych osobników agamy brodatej.
300x80x80cm - takie terrarium będzie początkiem optimum dla 3 dorosłych osobników.
Zwykło się sądzić iż agamy potrzebują dużej powierzchni dna w terrarium - i tak, jest to prawda. Co jednak z wysokością? Jak się okazuje te naziemne zwierzęta lubią z niej korzystać jeśli tylko właściwie ją wykorzystamy. Przy odpowiednim wykorzystaniu wysokości nic nie stoi na przeszkodzie aby wynosiła ona od 100 do 200 cm dla terrariów jakie posiadamy w domu.
To początek. Co do szerokości - wartość 80cm jest tutaj wartością, której nie można zmniejszyć. Stanowi ona tylko początek minimum. Nic nie stoi na przeszkodzie aby szerokość wynosiła 90, 150, 200 cm a nawet więcej. Dla typowego domowego terrarium najbardziej odpowiednią szerokość, która będzie kompromisem pomiędzy wygodą a przestrzenią dla zwierzaka jest 90-100 cm.
Terrarium dla 3 osobników - 300x100x150cm będzie świetne. Będzie w miarę łatwe do wykonania i nie będzie kosztowało niebotyczną kwotę.
W tej części omówiłem pokrótce jakie wymiary terrarium dla Pogona vitticeps są optymalne i jakie jest najlepiej zapewnić w celu zapewnienia dobrego życiu stworzeniu. Możemy przejść dalej.
Oświetlenie terrarium dla Pogona vitticeps
Następną bagatelizowaną kwestią jest oświetlenie w terrarium agam brodatych. Ze względu na środowisko występowania tych jaszczurek światło odgrywa dla nich ważną rolę.
Oświetlenie w terrarium stanowi najczęściej oprócz zapewnienia źródła światła również i rolę ogrzewania - dla dziennych jaszczurek jest to najbardziej naturalny sposób pobierania ciepła gdyż promienie słońca padają z góry a nie zaś z podłoża.
Zwykło się twierdzić, że agamom brodatym trzymanym w domu wystarczy jedna lustrzanka i świetlówka UVB + UVA - niezależnie od wielkości terrarium. Niestety jest to nieprawda. Terraryści jako światło terrarium rozumieją najczęściej wspomnianą świetlówkę UVB. Niestety światło UVB jest tylko jednym z elementów spektrum światła, które do nas dociera. Pozostałe elementy są również ważne.
Terrarystom zazwyczaj obce są pojęcia takie jak PUR, PAR, lux (luksy), lumeny, kelwiny oraz inne. Są one ściśle związane z oświetleniem ale nie będziemy się w tym poście akurat nad tym rozwodzić.
Co więc trzeba zrobić? Aby zapewnić jak najlepsze warunki świetlne zwierzętom musimy koniecznie zastanowić się nad oświetleniem dodatkowym.
Co mamy do wyboru?
-świetlówki rurowe T8 oraz T5,
-świetlówki kompaktowe,
-żarówki zwykłe i lustrzanki,
-lampy metahalogenowe HQI,
-wysokoprężne lampy rtęciowe HQL oraz HPL (bardzo rzadko HQA),
-lampy LED różnego rodzaju,
-lampy plazmowe
Oraz wiele innych. W zależności od naszych potrzeb i możliwości i musimy dobrać oświetlenie odpowiednio tak aby nasze terrarium choć trochę przypominało pustynne środowisko agam brodatych - gdzie jest jasno i ciepło. Niestety to, że najlepiej stworzyć kilka wysp ciepła umieszczonych w różnych miejscach oraz to, że w terrarium musi być jasno powoduje, że terrarium agam brodatych może być dość energochłonne. Nie dorówna wszakże akwarium roślinnemu nie mówiąc już o morskim o tych samych wymiarów co terrarium jednak będzie pobierało nienajmniej prądu. Warto o tym pamiętać i starać się wybierać rozwiązania skuteczne a przy tym energooszczędne.
Przyjrzeliśmy się aspektom związanym z optymalnymi wymiarami terrarium oraz oświetleniu dla agam brodatych czas więc pójść dalej.
O czym należy pamiętać przed zakupem? Należy pamiętać o niesamowicie wielu rzeczach ale niektóre z nich to :
1. Żadne stworzenie nie jest zabawką, każde wymaga miłości, właściwych warunków oraz prawidłowej opieki.
2. Decyzja o zwierzaku nie może być pochopna. Jeśli na coś chorujemy, nie mamy czasu, miejsca, pieniędzy, często przeprowadzamy się, często mamy przerwy w dostawie prądu elektrycznego, mamy napietą sytuację w domu, nie mamy w okolicy weterynarza, który byłby specjalistą od gadów, uczymy się z dala od stałego miejsca zamieszkania i rzadko widujemy zwierzaki itd itp - to wówczas na takiego zwierzaka się nie decydujemy.
3. Małe agamki wymagają terrarium przejściowego. Często potrzebne jest terrarium kwaratannowe, terriarium izolatka, terrarium lecznicze itd. Decydując się na tego typu zwierzęta musimy przyjąć iż na jednym terrarium się nie skończy. Pamiętać również należy, że terrarium przejściowe to nie docelowe i nigdy nie będzie odpowiednie dla dorosłych osobników.
4.Jak się okazuje również i gady wymagają wizyt u weterynarza. Czasem niesie to za sobą wysokie koszty. Trzeba o tym pamiętać.
5.Agama brodata nie jest psem czy kotem - wymaga terrarium. Chów tych zwierząt bez terrarium (tzw. Chów bezterraryjny) jest czynem karygodnym i jest znęcaniem się nad zwierzętami.
6.Agamy to gady - przyjaźnie z psem, kotem, szczurkiem nie są im w żadnym wypadku potrzebne. Starajmy się unikać bezpośrednich kontaktów agam z innymi zwierzętami domowymi.
7.Żadne zwierzę nie służy do szpanowania i popisywania się - każde wymaga szacunku i należnej im opieki.
8.Decyzja o posiadaniu agam nie może być decyzją na chwile - są to zwierzaki długowieczne.
9.Zwierzęta nie są towarem - kupowanie i trzymanie ich aż podrosną w celu dalszej sprzedaży to niezbyt dobry pomysł.
10.Niektóre osobniki agam brodatych lubią namiętnie zjadać podłoże - pamiętać należy, że każde zjadane w większych ilościach - wręcz namiętnie podłoże jest potencjalnie niebezpieczne dla życia gada. Nie ma w wypadku chowu tych zwierząt jednego słusznego podłoża. Jak sobie z tym poradzić? Należy przede wszystkim obserwować - jeśli agama zjada podłoże to natychmiast wymieniamy je na inne.
11.Mimo, że agamy brodate dobrze znoszą kontakt z człowiekiem i potrafią się nawet oswoić to nie należy z tymi kontaktami przesadzać - gdyż może to wywoływać szkodliwy dla zdrowia i życia stres.
12.Polecane przez niektórych kąpiele jako receptę na wszystko należy traktować z dużym przymrużeniem oka. Kąpiele stanowią poważny stres dla zwierzęcia i są zwykle dla niego niezrozumiałe. Możemy stosować je tylko przy poważnych problemach z wylinką. Najlepiej aby kąpiele były przemyślane oraz skonsultowane z weterynarzem. Za to jeśli mamy bardzo duże terrarium to nic nie stoi na przeszkodzie aby zrobić spory, przemyślany basenik.
Post ten miał na celu pokazanie jak bardzo niektóre sprawy są zmarginalizowane - nawet te najbardziej podstawowe. Terrarystyka to znacznie bardziej rozwinięta dziedzina niż się wydaje niektórym osobom. Wymaga wszechstronnej wiedzy, cierpliwości oraz miłości do stworzeń innych niż tylko człowiek. Warto wspomnieć - wiele firm np. Exo Terra jest uznawanych za te, które warte są polecenia i co za tym idzie ich produkty są traktowane za wzór. Niestety i takie firmy mają swoje czarne strony - są nimi zdjęcia zwierząt w wyraźnie za małych terrariach. Warto wspomnieć, że terraria tych firm są bardzo drogie - za małe terrarium będziemy musieli zapłacić niekiedy kilka razy więcej niż za porządnie wykonane i właściwe terrarium wykonane własnoręcznie. Tak więc na każdym kroku musimy myśleć i nie dać się zwieść łatwym drogom na skróty.
Oto terraria firmy Exo-terra, które definitywnie nie nadają się do trzymania agam brodatych. Dlaczego? Widać już na pierwszy rzut oka.
Zatem jak powinno wyglądać optymalne terrarium dla agam brodatych? Tutaj mamy świetny przykład :
Post powstał dzięki wiedzy własnej oraz doświadczeniom hodowców i posiadaczy tego gatunku.
(Przy okazji dołączę drobną bibliografię - z pewnością się przyda) Póki co polecę strony internetowe :
http://amicusdraco.eu
http://www.jaszczurki.net
http://www.egzotic-room.pl
:)
Edit: Dodaję drobną bibliografię, którą obiecałem dodać ;
Alicja Papiór, Agama brodata - kolczasty piesek Pogona vitticeps (Ahl, 1926) część pierwsza. Nasze Akwarium; listopad 2006 nr 82.
Alicja Papiór, Agama brodata - kolczasty piesek Pogona vitticeps (Ahl, 1926) część druga. Nasze Akwarium; grudzień 2006 nr 83.
Alicja Papiór, Samotnik czy stado, czyli problem obsadzenia terrarium z jaszczurkami. Nasze Akwarium; styczeń 2008 nr 95.
Alicja Papiór, Szkodliwe rady. Nasze Akwarium; marzec 2008 nr 97.
Alicja Papiór, Zakładamy terrarium dla gadów. Nasze Akwarium; wrzesień 2008 nr 102.
